Slimme verlichting: een goed begin
Als je je huis slimmer wil maken, is de verlichting een goede eerste stap om mee te beginnen. Lampen zijn eenvoudig te installeren, zonder dat je hoeft te schroeven en boren. Bovendien zijn lampen gemakkelijk te automatiseren en is het aanbod groot, van losse lampen tot starterspakketten. Wat zijn de opties voor intelligente verlichting en hoe pak je het aan? In deze gids zetten we enkele opties op een rijtje.
Wat is slimme verlichting?
Slimme verlichting houdt in dat je lampen op afstand kunt bedienen, bijvoorbeeld vanaf je iPhone of een slimme speaker. Het in- en uitschakelen doe je via een app of een spraakassistent, maar je kunt ook allerlei slimme automatiseringen maken. Zo kun de lamp automatisch inschakelen als er beweging wordt gedetecteerd, of als je bijna thuis bent. Je kunt ook lampen op een willekeurig moment inschakelen of scenes instellen. Maak je bijvoorbeeld een scene ‘filmavond’, dan zullen de lampen worden gedimd in een warme kleur. Al deze geavanceerde mogelijkheden maken je verlichting ‘slim’. Je hoeft er niet heel technisch voor te zijn, want bij de meeste oplossingen is de bediening heel eenvoudig. Op iCulture geven we de voorkeur aan accessoires die met HomeKit samenwerken, zodat je opdrachten kunt geven met je stem. Je kunt dan zeggen: “Siri, zet de lampen in de woonkamer op 50%” en de opdracht wordt uitgevoerd. De verlichting kun je ook bedienen met slimme knoppen en sensoren.
Slimme verlichting: dit zijn de mogelijkheden
Als je je huis wil uitbreiden met lampen die via je iPhone te bedienen zijn, dan kun je kiezen uit meerdere oplossingen: slimme lampen, lichtstrips en -panelen, armaturen, slimme fittingen, inbouwontvangers en slimme stekkers.
#1 Slimme lampen
De meest eenvoudige oplossing is een slimme lamp, die je in een bestaande fitting kunt draaien. Je kunt deze lampen op afstand bedienen, dimmen en van kleur laten veranderen. Sommige lampen kunnen alleen wittinten aan, terwijl andere tot wel 16 miljoen kleuren instelbaar zijn. Deze lampen zijn met de meest gangbare fittingen te koop, van de standaard grote fitting E27 tot spotjes met GU10-aansluiting. Bekende voorbeelden van slimme lampen vind je bij Philips Hue, IKEA Tradfri en Nanoleaf. Het gaat vrijwel altijd om ledlampen.
Een nieuwe ontwikkeling zijn de lampen met filament, waarbij de ‘gloeidraad’ duidelijk zichtbaar is. De hedendaagse variant werkt niet meer met een gloeidraad maar met een lichtgevende spiraal. Deze zijn wel iets minder zuinig dan de gewone ledlampen, maar ze geven een sfeervol retro-effect.
#2 Lichtstrips
Een mooie oplossing zijn de led-strips, lichtslangen en staven die je aan de muur kunt bevestigen. Je kunt zo’n strip ook onder een kast of achter de tv plakken. Sommige strips zijn flexibel en uit te breiden tot wel 10 meter lengte, terwijl er ook korte staven zijn. Lichtstrips vind je bijvoorbeeld bij Philips Hue en Nanoleaf, maar ook bij goedkopere merken zoals Meross en Govee. Sommige zijn alleen geschikt voor binnenshuis, andere kun je ook buitenshuis toepassen. Ook kun je bij sommige lichtstrips per segment een andere kleur instellen (gradient of vrij te kiezen kleuren), terwijl andere lichtstrips maar één kleur tegelijk kunnen tonen. Verder kun je lichtstrips vaak verlengen of op bepaalde punten afknippen, zodat je ze precies op maakt kunt maken.
Een nieuwe ontwikkeling zijn lichtslangen waarbij je per segment de kleur kunt aanpassen, zodat je een regenboogeffect krijgt. Ook zijn er lichtbalken zoals de Nanoleaf Lines. Deze zijn niet flexibel en zijn in een bepaald patroon vast te plakken. Er zijn ook lichtstaven die je los gebruikt, zoals de Philips Hue Amarant.
#3 Lichtpanelen
Als het gaat om lichtpanelen die je aan de muur of het plafond vastplakt, kom je al snel uit bij Nanoleaf. De gigantische lichtpatronen die je op de foto’s van fabrikanten ziet zijn vaak niet realistisch. Een pak van 7 tot 9 stuks kost al rond de 200 euro en voor een complete wand ben je duizenden euro’s kwijt. Maar het oogt wel mooi en ook met een paar lichtpanelen kun je al heel mooie effecten krijgen.
Er zijn ook grote lichtpanelen die je los kunt gebruiken, bijvoorbeeld de Philips Hue Tento en Aurelle. Dit zijn in feit rechthoekige plafondlampen die je in een hal of badkamer kunt gebruiken. Vaak zijn deze alleen in wittinten instelbaar.
#4 Complete armaturen
We hebben al meermaals Philips Hue genoemd en dat komt omdat deze serie slimme lampen al jarenlang bestaat en steeds verder wordt uitgebreid. Zo heeft Hue inmiddels een enorme collectie armaturen verkrijgbaar, waar de slimme lamp al is ingebouwd. Ze zijn meestal strak van design, maar wel prijzig. Je kunt kiezen uit hanglampen, plafondlampen, tafel- en vloerlampen.
#5 Slimme stekkers
Met een slimme stekker kun je bijna elk apparaat op afstand regelen. Dit lijkt op de ouderwetse tijdschakelklok, maar dan eentje die je op afstand kunt bedienen. Je kunt er van alles op aansluiten: van lampen tot kerstverlichting en van elektrische dekens tot ventilatoren. Je kunt hiermee alleen apparaten in- en uitschakelen. Dimmen is meestal niet mogelijk. Je vindt slimme stekkers bij Eve, Parce, TP-Link en Koogeek. Bekijk ook ons overzicht met slimme stekkers voor HomeKit.
#6 Slimme knoppen en schakelaars
Vind je een slimme stekker niet mooi, omdat deze een stuk uit het stopcontact steekt? Dan heb je nog meer opties. Je zou bijvoorbeeld kunnen kiezen voor een inbouwschakelaar. Deze plaats je achter de lichtknop of in het plafond. Met een afstandsbediening of app kun je de lamp vervolgens in- en uitschakelen. Nadeel is dat je in de muur of het plafond wel voldoende ruimte moet hebben om de sensor te kunnen inbouwen. Bovendien moet je technisch wat handiger zijn. Je vindt deze schakelaars bij Philips Hue, Shelly, Fibaro en andere merken.
Je kunt ook kiezen voor slimme lichtschakelaars, zoals die van Eve Home of de Friends of Hue-lichtknoppen. Kies je voor Philips Hue of Eve, dan kun je frames en knoppen krijgen in de stijl van merken als Busch-Jaeger en Gira. Er zijn ook knoppen met een speels uiterlijk. Wil je zeker weten dat het met je Philips Hue-lampen werkt, kijk dan naar lichtschakelaars in de serie ‘Friend of Hue’. Ook hiervoor zul je wat handigheid moeten hebben. Zoek je gemak, dan kun je tot slot nog kiezen voor slimme knoppen zoals de Philips Hue Tap Dial, de IKEA Somrig of de Eve Light Switch.
Tenslotte zou je je lampen ook nog kunnen inschakelen met bewegingssensoren, raam- en deursensoren of op basis van tijdstip, temperatuur en binnenklimaat. Daarvoor zou je sensoren voor de luchtkwaliteit voor kunnen gebruiken, bijvoorbeeld de Netatmo Healthy Home Coach of de sensoren van Aqara.
Bekende merken voor slimme verlichting
Er zijn heel wat aanbieders van slimme verlichting. Hieronder stellen we de belangrijkste aan je voor:
Andere merken die je zou kunnen overwegen zijn de huismerk-lampen van Kruidvat, Action, Lidl en Hema. Deze worden gemaakt door het Chinese Tuya en draaien allemaal op dezelfde software. Zelfs computermerk Trust maakt tegenwoordig slimme lampen. Maar hou er rekening mee dat dit soort merken vaak niet compatibel zijn met smart home-systemen zoals HomeKit. Ook zijn er een hoop me-too-producten verkrijgbaar van merken die willen meeliften op het succes van slimme verlichting. Deze producten krijgen soms maar korte tijd ondersteuning omdat de fabrikanten alweer zijn ingesprongen op een volgende hype, zoals airfryers of fatbikes. Je bent beter af bij merken die gespecialiseerd zijn in smart home en voor langere tijd commitment tonen.
Philips Hue
De meest bekende en complete oplossing voor slimme verlichting is zonder twijfel Philips Hue. De producten worden gemaakt door het Nederlandse merk Signify en je hebt keuze uit een enorm assortiment aan lampen, armaturen en bijpassende accessoires zoals bewegingssensoren en knoppen. Van starterpakketten tot complete armaturen, zowel voor binnenshuis als de tuin. Philips Hue werkt met HomeKit en diverse andere platformen. Je betaalt vaak iets meer, maar je weet in ieder geval dat het goed werkt. Signify brengt ook de goedkopere lijn Wiz op de markt, maar die werkt niet met HomeKit.
Voordelen:
- Stabiel en goed werkend systeem
- Alles werkt met Apple HomeKit
- Enorm aanbod van producten
- Werkt ook met Alexa en Google Home
Nadelen:
- Wat prijziger dan andere merken
- Bridge moet via netwerkkabel verbonden zijn met thuisnetwerk (tenzij je de Bluetooth-variant gebruikt, maar dit heeft beperkingen)
Philips Hue koop je bij:
IKEA Home Smart
IKEA heeft een collectie lampen die geschikt zijn voor HomeKit. Voorheen stonden ze bekend onder de naam Tradfri, maar inmiddels is het assortiment veel breder geworden met bijvoorbeeld vochtsensoren en contactsensoren. IKEA Home Smart is relatief goedkoop en werkt met iPhone- en Android-apps, zodat ook je huisgenoten de lampen kunnen bedienen.
Voordelen:
- Relatief goedkoop, er zijn al lampen vanaf €10
- Ideaal voor beginners
Nadelen:
- Bij slechts één winkelketen verkrijgbaar
- Niet alles werkt met HomeKit
- Beheer is iets complexer dan Hue
IKEA Home Smart is uiteraard alleen verkrijgbaar bij IKEA.
Nanoleaf
Nanoleaf is vooral bekend van de driehoekige lichtpanelen die met HomeKit werken, maar gaandeweg komen er meer opties bij. Zo zijn er ook vierkante Nanoleaf-tegels en zijn er zeskantige tegels met houtmotief onder de naam Nanoleaf Elements. Wij zijn fan van dit merk, omdat ze vaak met unieke oplossingen komen. Ook met een paar lichtpanelen kun je al een spectaculair effect krijgen.
Voordelen:
- Alles werkt met HomeKit
- Goed werkend systeem, weinig klachten
- Innovatieve producten, geen dertien in een dozijn
Nadelen:
- Beperkt assortiment van lichtpanelen
WiZ
WiZ is het budgetmerk van Signify, de fabrikant van Philips Hue. Jarenlang was WiZ niet geschikt voor HomeKit en daardoor minder interessant voor Apple-gebruikers. Maar sinds er ondersteuning voor Matter is toegevoegd gaat er een wereld aan mogelijkheden open. Alle producten die sinds het tweede kwartaal van 2021 zijn geproduceerd zijn geschikt voor Matter.
Voordelen:
- Vaak net iets goedkoper dan Philips Hue
Nadelen:
- Minder groot assortiment dan Hue
- Minder breed verkrijgbaar dan Hue
Hier kun je het merk kopen:
Innr (lezerssuggestie)
iCulture-lezer Serge stuurde ons de suggestie om eens aandacht aan Innr te besteden. Dit van oorsprong Nederlandse merk is bedacht door ex-medewerkers van Philips en IKEA, maar werkt helaas niet met HomeKit. Daardoor is het voor Apple-gebruikers minder interessant, ook omdat er geen Matter-ondersteuning is waarmee je achteraf HomeKit-ondersteuning zou kunnen toevoegen.
Innr is een systeem slimme lampen, waarbij je met de Lightadvisor een lichtplan kunt maken voor je woonkamer. Daarbij wordt gekeken naar de locatie van ramen, plaatsing van meubilair en dergelijke. Met de app voor iOS en Android stuur je het aan. Je kunt ook scenes maken en lampen dimmen. Innr zegt samen te werken “met alle grote spelers”, waaronder Philips Hue, Alexa en Google Home. De fabrikant geeft Apple de schuld dat het niet met HomeKit werkt: “Apple staat niet toe om niet-Philips lampen met de HomeKit te besturen via de Hue bridge.” Wel kun je Homey gebruiken om je lampencollectie aan te sturen.
Bij Innr vind je de gebruikelijke lampen en lichtstrips, maar ook spotjes. Gebruikers raden aan om het systeem via de Hue-bridge en -app te bedienen, omdat het bereik en het gebruik daarvan beter is. Scenes en lampen worden namelijk niet altijd goed onthouden. De app zou veel last hebben van bugs.
Voordelen:
- Nederlands systeem, support your locals
- Veel verschillende lampen, lichtslangen en spotjes
Nadelen:
- Werkt met Hue, maar niet met HomeKit
- Relatief veel klachten, systeem is volgens gebruikers niet erg stabiel
Innr is bij de volgende winkels te koop:
Wil je meer weten over HomeKit? Kijk dan welke HomeKit-producten in Nederland verkrijgbaar zijn, of check onze round-ups met nog meer producten:
Taalfout gezien of andere suggestie hoe we dit artikel kunnen verbeteren? Laat het ons weten!
Smart Home
Maak van je huis een smart home met allerlei slimme accessoires. Dit kunnen bijvoorbeeld slimme lampen, slimme deursloten, speakers, slimme stekkers, AirPlay-televisies en andere connected apparaten zijn. Door deze te automatiseren en met elkaar samen te laten werken, kun je je huis op een slimme manier inrichten, bijvoorbeeld met HomeKit. Ontwikkelingen zoals Thread en Matter zorgen voor een beter bereik en beter samenwerken tussen de verschillende protocollen.
- Smart Home special
- HomeKit: het complete overzicht
- HomeKit-producten kopen in Nederland
- Alles over Philips Hue
- Alles over Aqara smart home-apparaten
- Eve: accessoires voor HomeKit
- Tado: alles over slimme thermostaten en meer
- Netatmo: alles over dit smart home-merk
- IKEA Tradfri-lampen en accessoires
- Slimme verlichting
- Wat is Matter?
- Matter FAQ
- Thread voor smart home