Speelt je kind gratis games? Dit wil je weten over lootboxes

DLC – Downloadable Content

‘Vroegâh’ noemden we dit gewoon uitbreidingen. Voorbeeld: je kocht Red Alert voor een paar tientjes. Later kwam er een uitbreiding op, die je separaat kon aanschaffen en waarmee je met andere landen kon spelen.

DLC is feitelijk hetzelfde en het wordt soms ook nog op die manier toegepast. Echter DLC kan ook ingezet worden als marketingtruc.

Pak bijvoorbeeld een willekeurige Disney-game op iOS: gratis te downloaden in de App Store. Nadat je kind helemaal wappie is van het eerste (beperkte) level, willen ze door. Er is echter een in-app aankoop noodzakelijk om de game compleet te maken en ‘echt’ te kunnen spelen.

Het is een voorbeeld van DLC waarbij je er op voorhand dus goed aan doet om je te informeren of het spel of de app ook functioneel is zonder die aankoop, óf dat je bereid bent om die aanschaf te doen. Mijn dochter knapt toch meestal hard af wanneer ze €1,99 van haar zakgeld moet inleveren om één extra outfit te kopen in Barbies Dress-up Party.

Micro-transacties

Micro-transacties spelen een belangrijke rol in ‘free to play’ games. Deze games zijn gratis te downloaden en je bent eigenlijk nooit klaar. Bekende voorbeelden zijn Candy Crush, Boom Beach en het nu populaire Fortnite.

In de game heb je vaak levens, (nep)geld, diamanten en/of grondstoffen die je kunt verdienen. Die gebruik je weer om verder te komen in het spel. Maar als je niet wilt wachten of je komt net iets te kort, dan kun je grijpen naar een in-app aankoop. Je koopt dan met echt geld extra levens, je verkort de wachttijd of in-game geld.

Je zou kunnen zeggen dat je dit van mijlenver ziet aankomen, en dat is ook zo, maar toch schuilt er een gevaar in deze micro-transacties. De games zijn echt gemaakt om zo lang mogelijk te spelen en werken verslavend. Dit in combinatie met de relatief lage bedragen kunnen ervoor zorgen dat de drempel voor aanschaf heel laag is. Visueel wordt alles ook dusdanig gepositioneerd dat je heel makkelijk ‘doorklikt’ en hebt gekocht voordat je het weet. Vooral een valkuil voor kleine kinderen.

Bekijk ook

In-app aankopen: zo werkt het op iPhone en iPad

Op de iPhone en iPad met in-app aankopen extra opties toevoegen aan een app. Je kunt bijvoorbeeld reclames afkopen of virtuele muntjes aanschaffen in een game. Lees hier alles wat je moet weten over in-app aankopen!

In game advertenties

Eigenlijk hoort deze niet in het rijtje, maar ik noem hem toch. Advertenties worden namelijk steeds vaker ingezet als betaalmiddel en het kan een voorbode zijn voor bovengenoemde micro-transacties.

Stel je speelt een game, je levens zijn op of je hebt een upgrade van je hoofdkwartier in gang gezet. Je moet 8 uur wachten tot je weer verder kunt. Het alternatief: bekijk een advertentie en dan kun je gelijk weer verder.

Deze variant wordt vaak ingezet in combinatie met micro-transacties. Je raakt zo namelijk gewend aan het versnellen en vereenvoudigen van progressie binnen de game. Hierdoor is de stap naar het doen van een micro-transactie nog kleiner. Win-win voor de uitgever van de game; ze hebben advertentie-inkomsten én een grotere kans dat je later ook nog geld uitgeeft aan in-game aankopen.

Lootboxes

Lootboxes kun je het beste vergelijken met voetbalplaatjes. Weet je nog? Je kocht voor 50 cent een zakje (ja, ik blijf hangen in de nostalgie), je opent het zakje en… Crap, weer Adri van Tiggelen!

Lootboxes zijn vergelijkbaar. Het zijn beloningen. Beloningen omdat je iets goed hebt gedaan, een level hoger bent gekomen, omdat je elke dag een keer hebt ingelogd, etc. In die lootboxes zitten uitbreidingen voor de game. Een wapen, wat (nep)geld, nieuwe velgen, noem maar op. De inhoud is willekeurig, al is er vaak onderscheid tussen simpele lootboxes en epische lootboxes, waarbij de inhoud wisselt.

Dit lijkt onschuldig – en in sommige gevallen is dat ook zo – maar er schuilt een behoorlijk mechanisme achter. Een mechanisme waar de Kansspelautoriteit kritisch op is, vanwege de opzet ervan, en daarom verschillende uitgevers heeft gedwongen aanpassingen door te voeren in het systeem.

De reden is dat lootboxes volledig inhaken op de verslavingsprikkels. Het openen van de box, de zeldzaamheid van de items, de geluiden, alles wordt in het werk gesteld om je naar de volgende box te trekken. Het is gewoon een vorm van gokken. Bij sommige games is het mogelijk om de items te verhandelen, waardoor je er ook nog geld mee kunt verdienen. Je kunt je voorstellen dat iedereen dan helemaal losgaat. In het verhandelen van items en accounts van spellen zit een enorme business.

Zo hard gaat het natuurlijk niet bij elk spel met een lootbox, maar het is – zeker bij kinderen – iets om goed in de gaten te houden. Die prikkels zijn bij hen nog minder gefilterd dan bij volwassenen.

Wat kunnen ouders doen?

Goed, er is dus een hoop om op te letten. Bijna onbegonnen werk als je niet de zin en/of tijd hebt om elke game zelf eerst te screenen. Maar wat is dan wel handig?

#1 Bekijk de PEGI Rating
Als het gaat om games is de PEGI Rating een belangrijke indicator voor de leeftijdsclassificatie en de inhoud van de game. Je kunt hier echt goed uit afleiden wat de aandachtpunten zijn. Geweld, grof taalgebruik, seksueel getinte beelden en sinds kort dus ook of er in-game aankopen mogelijk zijn.

#2 Praat over gratis games
Zorg ervoor dat je samen met je kind eens doorneemt welke varianten er zijn. Draai de rollen om en vraag of ze je bijvoorbeeld eens willen laten zien wat lootboxes zijn. Of hoe ze verder komen in de game die ze spelen. Op die manier wordt het laagdrempeliger om ook te praten over de keerzijde ervan.

#3 Limiteer uitgaven
Vooral bij jongere kinderen kan het handig zijn om het onmogelijk te maken om ‘per ongeluk’ in-game aankopen te doen. Apple’s iOS, Android, Playstation, Xbox en Nintendo; allemaal hebben ze instellingen om ervoor te zorgen dat je kind geen gebruik kan maken van de betaalmethode gekoppeld aan je account. In iOS kun je gemakkelijk de in-app aankopen uitschakelen voor kinderen (of voor jezelf).

Bekijk ook

In-app aankopen uitschakelen: voorkom dat kinderen extra kosten maken

Wil je in-app aankopen door kinderen voorkomen in spelletjes en andere apps? Je kunt de in-app aankopen uitschakelen, zodat je niet met onverwachte kosten te maken krijgt.

Voor iets zelfstandiger jongeren is het verstandig om ervoor te zorgen dat aankopen bewust worden gedaan en ze dus weten hoe de verdienmodellen werken. Het kan goed zijn om afspraken te maken over die aankopen en om ervoor te zorgen dat het zichtbaar wordt hoeveel geld gespendeerd wordt. Een manier om dit te doen is door het instellen van een gezinsaccount. Dit kan zowel bij iOS als Android.

Ergens is het jammer dat je dit soort dingen in je achterhoofd moet hebben. Aan de andere kant is het ook een gevolg van onze eigen vraag naar gratis software en apps. Onder aan de streep moet er toch ergens geld verdiend worden óf het product is gewoon niet goed. Uitzonderingen daargelaten. Als je dan maar gewoon weet hoe het één en ander werkt, dan wordt je er ook niet door verrast. Ik maak mijn droomstad ondertussen gewoon door wat advertenties te bekijken.

Gastblog: Thomas van der Knijff van Grownhub

Eerder verschenen in deze serie:

• YouTroep: 5 tips om je kind veilig filmpjes te laten kijken
• Gameverslaafd of topsporter? Met deze 5 tips blijft gamen leuk
• Is je kind toe aan een smartphone? 5 zaken die je jezelf moet afvragen