Als de iPad Pro alleen maar een supersized iPad zou zijn, zouden we snel klaar zijn. De Apple Pencil (€109 in de Apple Store) voegt echter iets toe waardoor deze iPad toch bijzonder is, zowel wat technologie als wat gebruiksmogelijkheden betreft. Opeens wordt de iPad een serieuze tekentablet, ideaal voor Apple’s trouwe doelgroep van designers en grafische professionals. Maar ook als gewone gebruiker is de Apple Pencil een leuke toevoeging om bijvoorbeeld notities te maken en te schetsen. iCulture testte de Apple Pencil en vroeg zich daarbij af of de Apple Pencil een verplichte aankoop is voor bezitters van een iPad Pro, of dat je eigenlijk net zo goed af bent met de al bestaande tekenpennen. Hieronder lees je het antwoord.
Reviewtekst, rekeningen en screenshots: Gonny van der Zwaag, video: Lyan van Furth
Zie ook: onze iPad Pro review
Steve Jobs kijkt goedkeurend naar deze Apple Pencil: “A stylus? They nailed it!”
Twee nieuwe accessoires voor de iPad Pro
Eigenlijk zijn er twee vernieuwingen waardoor de iPad Pro bijzonder is: de Apple Pencil die we in deze review bespreken en het Smart Keyboard met de bijbehorende Smart Connector. Het toetsenbord is voorlopig nog niet in Nederland verkrijgbaar, waardoor een review nu nog geen zin heeft. In plaats daarvan hebben we onlangs de Logi Create besproken, een toetsenbordhoes die gewoon in de winkel ligt en eigenlijk een prima alternatief is voor Apple’s eigen toetsenbordhoes.
Review: Logitech Create, een iPad Pro-toetsenbordhoes met Smart Connector
De Apple Pencil is al wel mondjesmaat verkrijgbaar. Het is een compleet nieuw accessoire voor Apple. In feite is het een stylus, maar er zit nog veel meer in. Het potlood is namelijk drukgevoelig, zodat je lijnen iets dikker kunt maken door harder te drukken. Dit geeft een wat natuurlijker ervaring tijdens het schrijven, zowel bij handgeschreven aantekeningen als bij het maken van tekeningen. Je kunt het gebruiken in apps die voor iedereen geschikt zijn, zoals Notities en Paper. Maar het is ook geschikt voor professionelere apps zoals Procreate en AutoCAD.
Met de Pencil slaat de iPad een nieuwe weg in. Het zal niet genoeg zijn om de verkoopcijfers van de iPad weer op te krikken, maar het brengt wel een nieuw enthousiasme voor de inmiddels wat saai geworden iPad-productlijn. Sinds de eerste generatie iPad gebeurde er immers niet zoveel. Consumenten gebruiken hun iPad om boeken en stripverhalen te lezen, om tv te kijken en games te spelen. Kortom, vooral om te consumeren.
Tekenen, schilderen en ontwerpen was alleen voor een relatief kleine groep interessant. Met de komst van de Pencil legt Apple het er duimendik bovenop: de iPad is ook een tablet om creatief te zijn. Ontwerpers, illustratoren en creatievelingen vormen al jarenlang een vertrouwde en geliefde doelgroep voor Apple. Veel van hen gebruiken al een stylus in het dagelijkse werk, meestal eentje van Wacom. Of het gaat lukken om die (kritische) groep gebruikers massaal aan de Apple Pencil te krijgen, is nog maar de vraag.
In de Notities-app kun je sinds iOS 9 ook tekenen, maar de hoeveelheid tools is beperkt.
Verpakking van de Apple Pencil
De Apple Pencil wordt geleverd in een smal wit doosje. Binnenin vind je de Apple Pencil, een reserve-schrijfpunt en een adapter om met een gewone Lightning-kabel te kunnen opladen. Er zit geen reservedop in, terwijl Apple die toch makkelijk mee had kunnen leveren. De kans dat je de dop ooit kwijtraakt is namelijk best groot. De magneet in de dop is namelijk niet zo heel sterk, waardoor hij in je broekzak of tas er vanaf kan gaan.
Apple waarschuwt in het meegeleverde foldertje “dat de penpunt van de Apple Pencil na verloop van tijd slijtage gaat vertonen. Je zult deze moeten vervangen, om te voorkomen dat je het scherm van de iPad Pro beschadigt.” Dat is goed om te weten, maar hoe vaak heb je dan een nieuwe penpunt nodig? Daar kunnen we geen informatie over vinden. En waar haal je extra reserve-penpunten als het meegeleverde exemplaar ook is versleten? Apple belooft op de website dat er in de toekomst vervangende penpunten verkrijgbaar zullen zijn. Hoeveel ze kosten en of je ook een voordeelpakket van 10 stuks kunt aanschaffen, is op het moment van schrijven nog niet bekend.
Dit zit er in de verpakking.
Er is één standaard penpunt, terwijl concurrent Microsoft bij de Surface Pro-stylus de optie biedt om meerdere varianten te gebruiken. Bij Microsoft kun je voor $10 een setje penpunten aanschaffen voor de Surface Pen. De hardheid van deze penpunten is verschillend: je kunt kiezen uit 2H, H, HB en B (vergelijkbaar met de hardheid van potloodpunten).
Daarnaast zou ik het leuk hebben gevonden als Apple ook kwastpunten had uitgebracht, zoals de Nomad Brush of de Sensu. Daarmee zou je nog realistischer op het scherm kunnen schilderen. Nu moet je met een hard, spits puntje op het scherm drukken om te schilderen en daardoor gaat het realistische gevoel een beetje verloren. Hoe mooi de verf ook uitvloeit onder je penpunt, het blijft een plastic pennetje en het voelt altijd anders aan dan bij gebruik van een penseel.
Lekker kliederen op het iPad-scherm: mijn Bob Ross-schilderij.
Design van de Apple Pencil
De Apple Pencil is geheel gemaakt van wit, glad plastic. Het simpele design is typisch voor Apple: geen clip, geen knoppen, geen rubberen antislip-greep, geen ledlampje voor de batterijstatus. Het is een lange gladde pen, die wat langer is dan gebruikelijke potloden en pennen. Qua uiterlijk doet de Apple Pencil terugdenken aan de witte MacBooks die Apple vroeger maakte. Plastic is misschien een goedkoop materiaal, maar ik ben blij dat Apple de Pencil niet in geborsteld aluminium heeft uitgebracht, want zo’n kille metalen pen ligt niet prettig in de hand.
Het glimmende plastic is niet glad in je vingers, behalve wanneer je bezweet bent of wanneer je handen wat vettig zijn geworden door handcrème. Persoonlijk zou ik ook graag een matte variant hebben gezien.
Als je de schrijfpunt eraf draait, zie je de techniek in de penpunt
Aan de onderkant van de Apple Pencil vind je een schrijfpunt, die van iets zachter materiaal is gemaakt en qua kleur iets meer naar lichtgrijs neigt. Schroef je deze eraf, dan krijg je een goudkleurig metalen stift te zien waarin de sensoren zijn verwerkt.
Aan de bovenkant vind je een plastic dop en een metalen ring. De dop bovenop heeft luchtgaatjes en is voorzien van een (zwakke) magneet om te zorgen dat het dopje makkelijk erop klikt. Maar je kunt het dopje daardoor ook makkelijk kwijtraken – en zoals gezegd krijg je er geen reservedop bij. Ook kun je de dop niet op de schrijfpunt klikken als je aan het laden bent. Met een huis vol huisdieren, kinderen of slordige huisgenoten loop je constant het risico dat de dop zoekraakt.
De Pencil is nog prima te gebruiken zonder dop, maar het ziet er daardoor wel minder mooi uit. Een penclip op de Pencil zou ook handig zijn geweest, om te voorkomen dat de Pencil wegrolt op je bureau en om de Pencil vast te maken aan een schrijfmap, iPad-hoes of iets dergelijks. Dat doet wel iets af aan het design, maar de dop (of de hele Pencil) kwijtraken is ook niet cool.
Magneetjes in de Apple Pencil zorgen ervoor dat het accessoire wat zwaarder voelt, maar ze zorgen er ook voor dat je de Pencil kunt vastplakken aan de Smart Cover. Erg sterk is de magnetische verbinding trouwens niet, maar het voorkomt wel dat de Pencil wegrolt. Je kunt de Pencil helaas niet aan de iPad Pro vastmaken. De enige optie is om in de Lightning-poort te steken, maar dat is niet handig tijdens het reizen en heeft weer als bijkomend nadeel dat je het dopje snel kwijtraakt.
De gewichtjes zijn ongelijk verdeeld, zodat de Pencil niet zomaar van het bureau rolt. Als je de Pencil een zetje geeft, zul je merken dat hij een stukje rolt en daarna op een bepaald punt blijft steken. De opdruk ‘Pencil’ wijst daarbij omhoog, om maar weer eens te benadrukken hoeveel oog voor detail Apple heeft.
Dat moet ook wel, want de Pencil is volkomen cylindrisch: er zijn geen afgeplatte zijkanten zoals je vaak bij een gewone potlood ziet. Ook zit er geen clip aan de dop (misschien komen er wel third-party doppen met clips en andere uitsteeksels aan). Die gewichtsverdeling is geen wondermiddel; als je met flinke duw de Pencil van het bureau probeert te rollen, lukt dat alsnog. Ook rolt de Pencil weg op schuine vlakken met een helling van meer dan 5 graden.
Ik heb nog geen verhalen gehoord van mensen die op deze manier hun Pencil kapot hebben gegooid. Maar vanwege de elektronica die erin zit, ga ik de gok niet nemen.
Ingebruikname van de Apple Pencil
De Apple Pencil is supersimpel om in gebruik te nemen. Het enige wat je hoeft te doen is de dop eraf halen en het potlood in de Lightning-poort van de iPad Pro steken. Een pop-up op het scherm vraagt om toestemming om de Apple Pencil te koppelen. Zodra je daarmee instemt, is de Bluetooth-koppeling meteen gelegd. Er is geen aparte app bij de Apple Pencil en er zijn ook geen instellingen. Het enige wat je over de Pencil te weten kunt komen is de batterijstatus in het Berichtencentrum.
De Apple Pencil is een zogenaamde ‘actieve’ stylus. Dat houdt in dat er een batterij in zit, die je moet opladen. De meeste andere stylussen zijn passief en bevatten geen elektronica; ze werken dankzij geleidende materialen, waardoor ze eigenlijk een verlengstuk zijn van je lichaam. Ze hebben geen Bluetooth-verbinding nodig om te kunnen werken. Daarom zijn dergelijke stylussen relatief goedkoop. Voor vijf euro koop je in de Chinese koopjeswinkel al een eenvoudig aanwijspennetje, die je niet zo snel zult gebruiken om te tekenen.
Apple Pencil in gebruik
Ik heb niet zoveel tekentalent, maar dankzij de Apple Pencil lukte het toch om wat aardige tekeningen te maken, die je verspreid over deze review ziet. Mijn geheim? Zoek een paar leuke plaatjes die je kunt natekenen. En heb je moeite om de verhoudingen goed te krijgen, dan kun je ook de contouren doortrekken op papier, zodat je de basislijnen in ieder geval goed hebt. Het inkleuren en perfectioneren van de lijnen zul je dan nog wel zelf moeten doen, dus er komt nog wel wat talent bij kijken. Maar je krijgt na een tijdje kleuren en tekenen al snel een gevoel van: “Hee, het ziet er best leuk uit. Ik kan dit!”
De Apple Pencil is met z’n 20 gram wat zwaarder dan een gewone pen of stylus, maar je raakt er snel aan gewend. Daarna voelt het als een gewone potlood in je hand: hij is net zo dik en heeft precies het juiste gewicht om lekker te kunnen tekenen. Zodra je het potlood oppakt voelt het natuurlijk om te gaan schetsen. Vergeleken met andere stylussen is het één van de prettigste ervaringen om op een touchscreen te tekenen. Ook prettig: huisgenoten hoeven niet constant naar het geluid van een tikkend pennetje op het scherm te luisteren. De penpunt is van iets zachter materiaal gemaakt, waardoor je geen tikgeluidjes op het scherm hoort. In het puntje van de Apple Pencil zitten twee sensoren die meten hoe schuin je het potlood houdt. Houd je het potlood heel scheef, dan kun je schaduwen maken met een digitaal kleurpotlood.
Ook bevat de Apple Pencil sensoren die meten hoe hard je op het scherm drukt. Zo kun je lijnen van verschillende dikte maken, al merkte ik wel dat je behoorlijk op het scherm moet drukken om in de Notities-app een dikke lijn te tekenen. In de Notities-app kun je zelfs heel strak een lijntje langs een liniaal tekenen door twee vingers op het scherm te drukken en er vervolgens met de Pencil een streep langs te trekken. Dit is een truc die je meteen aan al je vrienden wil laten zien, als je de Apple Pencil demonstreert. Op zich is het wel ingenieus: de iPad Pro negeert je pols en vingers op het scherm, behalve wanneer je de liniaalfunctie gebruikt.
Interessant is trouwens dat tijdens het gebruik van de Apple Pencil functies zoals Berichtencentrum, Bedieningspaneel en multitasking automatisch zijn uitgeschakeld. Je kunt daardoor ongestoord werken.
De Pencil is veelzijdiger dan je denkt. Je kunt het ook gebruiken om op knoppen en linkjes te tikken (al is het puur als aanwijsstokje wel een dure aankoop). Eén voordeel: je scherm wordt daardoor minder snel vuil. Na een weekje met de iPad Pro spelen is het scherm van de iPad een vlekkerig vlak geworden. Het selecteren van tekst gaat met de Pencil veel nauwkeuriger dan met je vingers. je hebt meer controle waar je het scherm aanraakt, bijvoorbeeld wanneer je de cursor ergens wilt neerzetten. Tekstselectie wordt een stuk makkelijker. De Apple Pencil kan daardoor een goed hulpmiddel zijn voor mensen die motorisch wat moeite hebben om nauwkeurig iets op het scherm aan te wijzen. Daarnaast kun je de Pencil gebruiken om door lijsten te bladeren.
De afgelopen tijd zijn we bij nieuwe Apple-producten nogal eraan gewend geraakt, dat het aanvankelijk nog als een betaproduct aanvoelt. Bij de Apple Pencil is dat verrassend genoeg niet het geval. Tijdens het gebruik merkten we geen kinderziektes of ergernissen waar Apple in een eerstvolgende update een oplossing voor moet verzinnen. De Pencil werkt goed, meteen vanaf het moment dat je het potlood uit het doosje haalt.
Schrijven met de Apple Pencil
Apple legt nogal de nadruk op tekenen en schetsen met de Apple Pencil. Wat als je geen getalenteerde tekenaar bent, maar wel mooi kunt schrijven? Dan ben je waarschijnlijk meer geïnteresseerd in de mogelijkheden van de Apple Pencil om notities te maken. Heeft het zin om een Apple Pencil aan te schaffen, als je er alleen maar mee gaat schrijven?
Met apps zoals Notities, Notability en GoodNotes kun je naar hartenlust schrijven op het scherm. De Apple Pencil reageert daarbij snel, al heb je bij apps van derden nog wel wat last van een kleine vertraging. Ik merkte dit bijvoorbeeld bij de Paper-app, waar (ook door anderen) wel wat over wordt geklaagd. Om te kijken wat je met de Pencil zoal kunt doen, kun je het beste beginnen met de Notities-app, waar je kunt tekenen en schrijven met een beperkt aantal middelen. Dat is voor beginners trouwens ook het beste startpunt, omdat je niet een afschrikwekkende hoeveelheid pennen en penselen voor je neus krijgt. Je hebt maar vijf hulpmiddelen: een pen, markeerstift, potlood, lineaal en gum.
De Notities-app is ook het beste startpunt om te kijken hoe snel de Pencil reageert op aanrakingen. Bij een actieve stylus is enige vertraging (lag) onvermijdelijk, maar in de Notities-app is daarvan vrijwel niets te merken. Apple heeft het in ieder geval bij de Pencil goed weten te minimaliseren.
De hoge reactiesnelheid komt onder andere omdat het iPad Pro-scherm bij gebruik van de Apple Pencil automatisch overschakelt op een verversingsgraad van 240 keer per seconde. Dit is tweemaal zoveel als bij bediening met je vingers. Zodra je het scherm met je vingers aanraakt gaat de verversingsgraad automatisch weer omlaag. De latency is volgens Apple gereduceerd tot ‘bijna onmerkbaar’: enkele milliseconden. Om te kijken waar de Pencil toe in staat is kun je daarom het beste de Notities-app openen en snel op het scherm krassende bewegingen maken. Je ziet dan nog steeds wel enige vertraging, maar bij normaal schrijven en schetsen beweeg je de Pencil minder snel en is de latency voldoende laag.
Aanvankelijk zul je waarschijnlijk vooral de Notities-app gaan gebruiken, om de eerste ervaringen met de Apple Pencil op te doen. Hiermee kun je tekenen en schrijven met een pen, markeerstift en kleurpotlood. Ook zit er een liniaal en een gummetje in. De hoeveelheid kleuren is beperkt tot 24, inclusief 8 grijstinten, maar dat is geen probleem als je alleen notities wilt maken. Helaas kun je de dikte van de lijnen niet kiezen, maar moet je door harder drukken op het scherm een dikkere lijn maken. Dat leidt al snel tot vermoeide vingers.
De Notities-app is door het beperkte aantal tekentools ook prima om allerlei schema’s, workflows en andere zakelijke schetsjes te me maken. Toch zou ik liever de lijndikte handmatig willen aanpassen, zonder dat je voortdurend hard moet drukken.
Met de Paper-app kun je ook notities met vulpen maken.
Met de Mail-app van Apple heb je (beperkte) mogelijkheden om te tekenen op e-mailbijlagen. De opties zijn hier wat anders: je kunt kiezen uit 8 kleuren en 3 lijndiktes, dus bij deze app kun je dus wel de dikte op voorhand kiezen en daarna nog iets harder drukken om de lijn nog dikker te maken. De Apple Pencil kan bij deze app bijvoorbeeld van pas komen als je een formulier met de hand moet invullen en ondertekenen.
Omdat de Apple Pencil zo prettig is in gebruik, zou het handig zijn als je werkelijk op alles zou kunnen schetsen. In de Foto’s-app bijvoorbeeld: je opent een foto of screenshot en zou meteen erop willen tekenen. Dat is helaas nog niet het geval; je kunt in de Foto’s-app de Pencil alleen gebruiken als aanwijsstokje, niet als tekentool. Wil je toch foto’s bewerken, dan zul je apps van derden moeten gebruiken. Bij veel apps voor het weergeven van documenten lukt het ook niet om zomaar erop te gaan kladden. Bij bepaalde PDF-apps werkt het gelukkig al wel. Apps die al zijn aangepast voor de Apple Pencil, zijn bijvoorbeeld Notability, Moxtra, LiquidText, Complete Anatomy en Evernote. Voor de creatieve types zijn Paper, Procreate, Complete Anatomy, Umake en Adobe Photoshop Sketch aanraders.
Ontwerpen met de Apple Pencil
Zoals gezegd ben ik geen tekentalent en heb ik waarschijnlijk heel andere behoeften dan professionele designers. Wat ik bijvoorbeeld mis is ruitjespapier in de Notities-app. Dat zou het ontwerpen van een nieuwe badkamer of keuken een stuk makkelijker maken. Bij digitaal tekenen heb je namelijk altijd beperkingen. Als ik met de IKEA-planner een kamer probeer in te richten, ben ik alleen al een paar uur bezig om mijn (onregelmatig gevormde) kamer goed in de software te krijgen. Een eindeloos schetsblok waarbij je elk hoekje handmatig kan tekenen, is dan ideaal.
De iPad Pro zou vooral een schetsboek kunnen vervangen. Als je in een café gaat zitten om wat te schetsen, hoef je niet meer pen en papier mee te nemen. Maar helaas is het wel jammer dat je dan altijd zo’n gigantisch 12,9-inch tablet op tafel moet hebben, terwijl je voor kleinere schetsjes liever de iPad mini mee zou willen nemen. En een apparaat dat alleen maar ‘leuk voor erbij’ is, zou geen duizend euro moeten kosten. Dit is meteen het dilemma waarmee je zit: er zijn allemaal handige toepassingen te bedenken, maar zijn die belangrijk genoeg om daarvoor een iPad Pro aan te schaffen?
Kun je niet tekenen? De Apple Pencil is ook heel geschikt voor notities maken.
Professionele concurrentie: Microsoft Surface Pro en Wacom
Wat ontwerpen betreft zijn er eigenlijk twee grote concurrenten voor de iPad Pro, namelijk de Microsoft Surface en de digitizers van Wacom. Het grote voordeel van de Microsoft Surface is dat je daarmee volledige desktop-apps kunt gebruiken. De Surface is namelijk vooral een laptop, die je ook als tablet kunt gebruiken. Photoshop voor Windows is al geschikt voor touchscreen-bediening. En het is echt niet zo dat alle designers op een Mac werken, al heeft Apple traditiegetrouw wel een iets betere klik met die doelgroep.
Designers zijn ook gek op de Wacom Cintiq (zie foto), is de afgelopen jaren gebleken. De eerste en tweede generatie Surface Pro bevatte zelfs een ingebouwde Wacom-digitizer, waardoor Microsoft eigenlijk alle kansen in handen had om een grote groep designers naar zich toe te lokken. Microsoft is daar uiteindelijk weer vanaf gestapt, omdat de zich realiseerden dat de Surface dunner en goedkoper kon worden uitgevoerd als ze er géén Wacom-digitizer in verwerkten. Dat bood commerciële kansen, want daardoor konden ze de Surface Pro richten op een breder publiek. Het betekende overigens ook dat Microsoft sindsdien is overgestapt op een actieve stylus, die iets meer vertraging op het scherm laat zien. Ontwerpers gebruiken daarom liever de oudere Surface Pro’s.
Misschien was het uiteindelijk wel een slimme zet van Microsoft, want stylussen zijn vaak goed genoeg voor consumententoepassingen, maar ontwerpers stellen heel andere eisen. Als je als professional de hele dag met een stylus moet werken, dan liggen de eisen opeens een stuk hoger. Ontwerpers zijn bijvoorbeeld gewend om heel snel op papier te tekenen en verwachten diezelfde snelheid bij een digitale pen. Papier en pen zijn overal te vinden en meteen bedrijfsklaar, een iPad Pro moet je eerst ontgrendelen, waarna je ook nog een geschikte app moet openen. Dat kan bij plotselinge ingevingen net iets te veel gedoe zijn.
Voor ontwerpers die nauwkeurigheid belangrijker vinden dan snelheid, zie ik wel goede mogelijkheden. De Apple Pencil kan tot op de pixel nauwkeurig tekenen, waarbij je enorm kan inzoomen. Bij productdesign en technische tekeningen, zoals in de auto-industrie, heeft de Apple Pencil wel veel te bieden. De nauwkeurigheid wint het in dat geval van de snelheid. Ook het manipuleren en ronddraaien van 3D-objecten is een perfecte toepassing voor de iPad Pro met Apple Pencil. Je kunt de virtuele werkruimte ronddraaien, maar je kunt eventueel ook de iPad draaien. Bij een Wacom-digitizer met desktopcomputer gaat dat heel wat lastiger.
In de afbeeldingen in deze review zie je geen voorbeelden van productdesign, omdat dat mijn specialisme niet is. Apple laat in reclamefilmpjes voldoende zien wat zoal de mogelijkheden zijn.
Bij het maken van een tekening mag je gewoon op het scherm leunen met je pols en de vingers van je andere hand.
Tenslotte nog een ander punt van aandacht: de Apple Pencil is voor ontwerpers leuk om te hebben, maar het moet wel in je workflow passen. Veel ontwerpers gebruiken Adobe’s Creative Suite en gelukkig zijn de belangrijkste apps van Adobe al wel aangepast voor de iPad Pro. Maar de iOS-versies zijn lang niet zo goed en uitgebreid al de desktopsoftware. Als je moet kiezen tussen een 12,9 inch iPad Pro met Apple Pencil die meer dan duizend euro kost of een 13-inch Cintiq van €750 waarmee je de desktopversies van Photoshop en Illustrator kunt gebruiken, dan klinkt de laatstgenoemde als de meest verstandige aankoop. Waarschijnlijk denken ontwerpers hetzelfde over de iPad Pro als schrijvers, die twijfelen tussen de iPad Pro en een nieuwe MacBook: leuk voor erbij, maar niet geschikt om mijn dagelijkse ‘werkpaard’ te vervangen.
Er zullen ongetwijfeld nog veel goede apps voor de Apple Pencil verschijnen, maar waar professionals vooral op zitten te wachten is software van bekende namen zoals Adobe.
De schrijfpunt van de Apple Pencil is gemaakt van wit plastic.
Concurrentie voor consumenten: Pencil by FiftyThree
Het is eigenlijk een beetje flauw dat Apple haar tekenpennetje ‘Pencil’ heeft genoemd. FiftyThree had namelijk al veel langer een tekenpen met de naam ‘Pencil’, die er bovendien sympathiek uitziet, als een ouderwets potlood. Nu zijn er natuurlijk wel meer fabrikanten die potlood-achtige stylussen hebben gemaakt (de Alupen is een goed voorbeeld), maar toch heeft FiftyThree wel een paar leuke extra’s toegevoegd.
Het grote voordeel van FiftyThree’s Pencil is dat hij op elk iOS-apparaat (vanaf iPad 3 en iPhone 4s) en in elke app werkt. Het schetsen werkt vooral goed in de Paper-app, die ook is gemaakt door FiftyThree. Je kunt zelfs het potlood iets kantelen als je een vlak wilt inkleuren of dikker tekenen. De bovenkant van de Pencil werkt als een gummetje. Al die functies werken echter alleen in de Paper-app. In andere apps kun je wel tekenen en knoppen aantikken.
De speciale tekenfuncties van de Apple’s Pencil zijn op termijn in veel meer apps te vinden, maar het werkt alleen op de iPad Pro. Ontwikkelaars zullen hun apps er speciaal voor moeten aanpassen, om bijvoorbeeld het kantelen van het potlood te ondersteunen. Op andere iDevices werkt de Apple Pencil helemaal niet, zelfs niet als aanwijspennetje.
Moet je kiezen tussen deze twee Pencils, dan is de Pencil by FiftyThree het goedkoopst en het meest veelzijdig. Maar dan zul je je tekenactiviteiten wel moeten beperken tot de Paper-app (wat op zich geen straf is). Heb je een iPad Pro en wil je een breed scala aan apps gebruiken, waaronder de Adobe-apps, dan ben je met de Apple Pencil het beste af.
Zoek je een speels alternatief voor de Apple Pencil, dan komt de Cosmonaut in aanmerking. Voor serieuzer gebruik zijn de Pogo Connect 2 van Ten One Design en de Bamboo Alpha van Wacom het overwegen waard.
Omdat ik geen kunstenaar ben tekende ik dit Steve Jobs-poppetje na.
Wat je wel en niet kunt doen met de Apple Pencil
Ondanks de uitstekende marketingmachine van Apple, merk ik dat er toch nog wel wat vragen zijn over de Apple Pencil. Hieronder lees je wat er wel en niet mogelijk is met een Apple Pencil.
Dit is niet mogelijk met de Apple Pencil:
- NIET: Voorzover dat nog niet duidelijk was: de Apple Pencil werkt niet met oudere iPhones en iPads. Ook niet voor het simpelweg aantikken van knoppen en linkjes. Dat komt omdat het plastic van de Pencil niet geleidend is. Voor oudere iDevices heb je een stylus nodig die geleidend is. De Pencil is speciaal ontworpen voor de iPad Pro en is afhankelijk van speciale technologie in het scherm van de iPad Pro. Dit scherm heeft een lagere latency en kan de interactie met de Pencil 240 keer per seconde meten. Het heeft dus alleen zin om de Apple Pencil te kopen, als je een iPad Pro hebt.
- NIET: Je kunt de top van de Pencil niet gebruiken als gummetje. In plaats daarvan zul je de gumtool in je teken-app moeten aantikken (of op de undo-knop tikken). Er zitten geen sensoren in de dop; er zit alleen een Lightning-aansluiting. Apps moeten zelf een gum-optie toevoegen om lijnen op het scherm te kunnen wissen.
- NIET: Bewegingen vanaf de rand van het scherm zijn niet mogelijk met de Apple Pencil. Je zult dit met je vingers moeten doen. Het betekent ook dat je Berichtencentrum en Bedieningspaneel niet kunt openen met de Pencil.
- NIET: Ook andere nieuwe functies zoals Slide Over en Split View zijn met de Apple Pencil niet te bedienen. Veeg je vanaf de rechterkant van het scherm, dan gebeurt er niets. Ook hiervoor moet je je vingers gebruiken. Het wegvegen van een tweede app in Slide Over is evenmin mogelijk en je kunt ook de indeling van het scherm niet met de Pencil wijzigen in Split View-weergave.
- NIET: Vingerbewegingen met meerdere vingers (zoals pinch & zoom) werken niet. Wel kun je twee vingers op het scherm drukken om een liniaal zichtbaar te maken in de Notities-app. Als je daarna (ongeveer) langs de liniaal een streep trekt, zal er een perfect rechte streep op het scherm staan. Wil je terug naar het homescreen of de appswitcher activeren, dan moet dat via de homeknop. Indrukken van de homeknop kan eventueel ook met de Pencil, maar de meeste mensen zullen dat met hun vinger doen. Ook voor vingeracties met 4 of 5 vingers in iOS 9 (bijv. voor multitasking) moet je je vingers gebruiken. De Pencil kan niet dienstdoen als vierde of vijfde vinger.
Met de Paper-app kun je ook schilderen, waarbij kleuren in elkaar over vloeien.
Dit is wel mogelijk met de Apple Pencil:
- WEL: Je kunt de Apple Pencil opladen via elke willekeurige Lightning-poort (van de iPad Pro of een andere iDevice).
- WEL: Je kunt de Apple Pencil opladen met een normale Lightning-kabel. Hiervoor heb je de speciale adapter nodig, die in de verpakking is meegeleverd. Even opladen via de Lightning-poort van de iPad Pro zal daarom makkelijker zijn, omdat je de originele verpakking van de Pencil (met daarin de adapter) niet altijd bij de hand hebt.
- WEL: Je kunt tekeningen overtrekken, ook als je gewoon printerpapier gebruikt. Heb je weinig tekentalent? Dan kun je de basislijntjes van een tekening ook overnemen door een tekening van internet te plukken en uitgeprint op het scherm te leggen. In no-time heb je een grove schets van de tekening, die je zelf verder kunt aanvullen en inkleuren.
- WEL: Je kunt op het schermtoetsenbord tikken en de pincode invoeren. Bij het typen moet je wel elke letter afzonderlijk invoeren (en dat gaat trager dan met tien vingers). Je kunt URL’s in Safari invoeren, de App Store doorzoeken en teksten typen, bijvoorbeeld een e-mail beantwoorden. De Pencil is dan gewoon een (heel duur) aanwijsstokje.
- WEL: Met de Pencil kun je op het homescreen naar beneden vegen om Spotlight te openen. Je kunt ook naar links bladeren om toegang te krijgen tot de zoekfunctie en Siri-suggesties.
- WEL: Ook third-party toetsenborden werken goed met de Apple Pencil, zoals Swype (waarbij je tussen letters moet vegen). Met dit toetsenbord kun je de snelheid wat opvoeren, vooral met toetsenborden die woordsuggesties geven. De Pencil is dan een vervanger van je vingertop. Ook handig voor mensen met motorische problemen, die moeite hebben om een touchscreen aan te raken maar wel goed een stokje kunnen vasthouden.
- WEL: De Apple Pencil werkt prima met apps die nog niet zijn aangepast voor het accessoire. Je handpalm en vingers op het scherm worden daarbij probleemloos genegeerd. Apps en links openen, bladeren en navigeren, het werkt gewoon. Je tikt met de Pencil op het scherm, zoals je je vinger zou gebruiken. Dit was ook al langer mogelijk met andere stylussen. Lang ingedrukt houden kan ook, zodat je bijvoorbeeld een link in een nieuw tabblad kunt openen.
Batterijgebruik van de Apple Pencil
Zoals hierboven al is uitgelegd, is de Apple Pencil een actieve stylus waar een batterij in zit. De Apple Pencil is anders qua technologie dan de tekenpennetjes die je voor een paar euro in de winkel vindt. Ook richt de Apple Pencil zich op een heel ander publiek: mensen die een stylus voor hun (creatieve) werk nodig hebben en daar ook best wat geld voor over hebben. De Apple Pencil werkt met een energiezuinige variant van Bluetooth maar de interne batterijzal na verloop van tijd toch moeten worden opgeladen.
Geen gummetje maar een Lightning-aansluiting waarmee je de Apple Pencil oplaadt.
Je kunt de batterij in de Apple Pencil op twee manieren opladen: via de Lightning-poort van de iPad Pro of met een normale Lightning-kabel. Hiervoor heb je wel de meegeleverde adapter nodig. Het opladen via de iPad ziet er niet echt fraai uit, maar het is wel reuze handig. Je hoeft namelijk niet op zoek naar de adapter en een kabeltje. Zodra de batterij leeg is steek je de Pencil even een paar seconden in de iPad om weer minutenlang verder te kunnen tekenen. Het gaat lekker snel en je hebt er geen extra accessoires voor nodig. Het blijft een raar gezicht, maar het praktisch gemak heeft het in dit geval gewonnen van fraaie designkeuzes.
Aan de Apple Pencil zelf kun je niet de batterijstatus aflezen. Er zijn geen ledlampjes aanwezig (zoals je wel eens op reservebatterijen ziet) en er gaat ook geen rood lampje branden als de batterij bijna leeg is. Wel kun je via een widget op het Vandaag-scherm zien wat het batterijpercentage is.
Tijdens het gebruik krijg je na verloop van tijd een melding op de iPad Pro dat de batterijduur van de Apple Pencil op 5% zit. Blijf je doorgaan met tekenen, dan zal de batterij op een gegeven moment helemaal leeg zijn. De Pencil werkt dan niet meer en de batterijwidget verdwijnt van het Vandaag-scherm.
Gelukkig kun je supersnel opladen. Na 15 seconden opladen kun je de Pencil weer een halfuur gebruiken, na 10 minuten laden staat het batterijpercentage alweer op 50%. Volledig opladen naar 100% kost zo’n twintig minuten en zorgt ervoor dat je weer minimaal 12 uur kunt tekenen en schrijven. Kortom: de batterij is wel het minste waar je je bij deze stylus druk over zult maken. Je kunt de Apple Pencil ook opladen via de Lightning-poort van een willekeurige iPhone of iPad, ook al kun je er niet mee op het scherm van deze iDevices schrijven.
Ik merkte niet dat de batterij van de iPad Pro sneller leeg ging door het gebruik van de Pencil. Wel is het zo dat de Pencil nooit helemaal uitgeschakeld is; hij blijft eigenlijk constant paraat voor het geval je de schrijfpunt op het iPad Pro-scherm drukt. Laat je de Pencil een tijdje ongebruikt in je tas zitten, dan zul je merken dat de batterij wel een fractie leger is geraakt. Helemaal uitschakelen kan niet, want de Pencil heeft geen aan/uit-schakelaar.
Moeilijk verkrijgbaar
De Apple Pencil is één van de twee belangrijke accessoires voor de iPad Pro (de andere is de Smart Keyboard). Voor vroege kopers zijn beide accessoires echter moeilijk te vinden. Op eBay worden er ondertussen al honderden euro’s betaald voor het pennetje. Wij vinden het een ernstige misrekening van Apple, zowel op het gebied van logistiek als op het gebied van marketing: als je een nieuw product uitbrengt, dat de verkoopcijfers van de iPad moet gaan opkrikken, moet je ook zorgen dat alles voor de launch in orde is.
Conclusie Apple Pencil review
Tekenpennen voor de iPad bestaan al veel langer, maar het was altijd een nicheproduct. Met de komst van de Apple Pencil kunnen we er niet meer omheen: de stylus is een officieel invoerhulpmiddel voor de iPad geworden. Het grootste nadeel van de Apple Pencil is eigenlijk, dat het alleen werkt op de iPad Pro. Die tablet is te groot (en te duur) voor veel gebruikers, terwijl ze misschien wel geïnteresseerd zijn in een dergelijke tekenpen. Je bent dan aangewezen op goede alternatieven zoals de Pencil by FiftyThree of de Adonit Jot Dash (beide ca. €50).
De Apple Pencil is prettig in gebruik, vooral als je veel wilt schetsen en schrijven op het scherm. Van alle teken- en schrijfpennen die de afgelopen jaren op de markt zijn verschenen is de Apple Pencil wel één van de betere qua gebruikservaring (de hierboven genoemde Pencil by FiftyThree en de Jot Dash krijgen allebei een eervolle vermelding).
Dat wil niet zeggen dat de Apple Pencil perfect of zelfs ‘magisch’ is. Hoe goed Apple ook heeft geprobeerd om het tekenen met pen op papier na te bootsen, je hebt toch nog steeds de ervaring dat je met plastic op glas tekent. De performance en de gebruikservaring zijn echter bovenmaats. Eindelijk weer eens een nieuw Apple-product dat niet als een betaproject aanvoelt!
Heb je een iPad Pro en hou je van tekenen en schetsen, dan is de Apple Pencil warm aanbevolen. De realistische druk die je op het scherm kunt uitoefenen en het negeren van handpalmen en vingers werken echt goed. Ook het feit dat apps herkennen of je de Pencil schuin houdt, zie je zelden bij andere stylussen. Apple heeft met de Apple Pencil een uitstekend product gemaakt, zowel wat (technische) prestaties als wat gebruiksgemak betreft.
Pluspunten
- Makkelijk in gebruik, iedereen kan er meteen mee schetsen en schrijven.
- Sensoren herkennen de druk en de schuinheid waarmee je het potlood op het scherm houdt (bij andere stylussen werkt dat minder goed).
- Negeren van handpalm en vingers werkt erg goed.
- Lange batterijduur van 12 uur.
- Snel en makkelijk tussentijds even opladen.
- Makkelijk te koppelen.
- Flinke hoeveelheid geschikte apps.
- Nauwelijks vertraging (lag) bij het tekenen, behalve in apps van derden.
Minpunten
- Dop en adapter raak je makkelijk kwijt.
- Geen indicator voor batterijduur of opladen op het potlood zelf.
- Opladen via Lightning-poort ziet er niet elegant uit (maar is wel praktisch).
- Werkt voorlopig alleen met iPad Pro.
- Glad, plastic oppervlak (ik had liever een mattere uitvoering gezien).
Apple Pencil kopen
De Apple Pencil is momenteel nog moeilijk leverbaar. Je kunt al wel bestellen bij de Apple Store, maar er geldt een levertijd van 4 tot 5 weken.
- Apple Pencil bij Apple Store: €109
Prijzen Apple Pencil-modellen
Taalfout gezien of andere suggestie hoe we dit artikel kunnen verbeteren? Laat het ons weten!