Apple-historie: de iPhone 4 is Apple's mooiste en meest problematische toestel

Als het om ‘iconische’ Apple-producten gaat, dan hoort de iPhone 4 zeker in het rijtje thuis. Het was de eerste iPhone die volledig in glas en metaal was uitgevoerd en dat gaf dit toestel een breekbare, maar ook erg luxe uitstraling. Op 7 juni is het zes jaar geleden dat de iPhone 4 werd aangekondigd. Toch wordt het succes van dit nieuwe toestel overschaduwd door maar liefst vier vervelende affaires…

iPhone 4: vier problemen

Die vier ‘schandaaltjes’ waren: antennagate, gele vlekken op het scherm, productieproblemen bij het witte model en het feit dat een medewerker van Apple een geheim prototype van de iPhone 4 in een bar had laten slingeren. De gele vlekken verdwenen na een paar dagen als sneeuw voor de zon en de witte versie van de iPhone 4 verscheen uiteindelijk gewoon op de markt. Maar de twee andere problemen zouden Apple tot op de dag van vandaag blijven achtervolgen. Iedere Apple-fan kan de verhalen erover zó uit het geheugen opvissen.

iPhone 4: totaal nieuw design

Steve Jobs betrad op 7 juni 2010 het podium van de WWDC. Een paar maanden eerder was de iPad aangekondigd en iedereen was benieuwd hoe het design van de iPhone zich verder zou ontwikkelen. Jobs beloofde meer dan 100 nieuwe functies en een compleet nieuw uiterlijk. De camera was vernieuwd en het toestel had een betere schermresolutie. Tijdens dezelfde keynote werd FaceTime onthuld, de officiële aftrap van videobellen op de iPhone.

https://www.youtube.com/watch?v=j0L3LDabve8

Maar het grote nieuws van de keynote was de iPhone 4. Mensen waren gewend aan de bolle plastic achterkant van de iPhone 3G-serie en het nieuwe design van de iPhone 4 leidde dan ook tot verwonderde blikken bij het publiek: de iPhone 4 zag er in veel opzichten moderner en luxer uit dan z’n voorgangers. Er werd gezegd dat het design teruggreep op de designs van Braun en Leica, de twee grote voorbeelden van Jony Ive.

Apple had gekozen voor een extreem strak design, met een rand van roestvast staal rondom. Het toestel zat tussen twee vlakke glasplaten, die chemisch waren versterkt met aluminosilicaat. Het model was 24% dunner dan de iPhone 3GS en je kon kiezen uit de kleuren zwart, zwart of zwart. Kortom: hij was alleen verkrijgbaar in zwart. De witte versie kwam later.

Productieproblemen bij witte iPhone 4

Op het witte model moesten we een paar maanden langer wachten, volgens de overlevering omdat Apple moeite had met de fabricage. Aanvankelijk zouden er kleurverschillen zijn tussen de homeknop en de witte behuizing, waardoor de lancering moest worden uitgesteld. Later werd gezegd dat het witte model te veel last had van lichtlekkage, hetgeen problemen opleverde bij het maken van foto’s. Apple zou hebben overwogen om het witte model helemaal te annuleren.

Toen de witte iPhone 4 uiteindelijk op de markt kwam, had het toestel inmiddels een mythische status opgebouwd. Wat maar weinig mensen zich nog zullen herinneren is dat de witte iPhone 4 iets dikker bleek te zijn dan de zwarte. Wellicht heeft dat te maken met extra UV-beschermende verflagen die moesten worden aangebracht, om te voorkomen dat het witte toestel na verloop van tijd zou vergelen.

iPhone 4: een veel beter scherm

De iPhone 4 bood voor het eerst een veel beter scherm. De eerste iPhone-generaties hadden een schermresolutie van 480 x 320 pixels (165 ppi) maar bij de iPhone 4 werd de sprong gemaakt naar een retinascherm met 960 x 640 pixels (330 ppi). Teksten op het scherm zagen eruit als op een gedrukte pagina, vertelde Steve Jobs. “We dromen al decennialang van deze twee doorbraken”, vervolgde hij, wijzend op de mooie schermkwaliteit en de mogelijkheid om te facetimen.

Het scherm kreeg voor het eerst IPS (in-plane switching) en optische laminering. Dit is een proces waarbij een beschermende laag glas bovenop het scherm wordt geplakt, om de leesbaarheid buitenshuis te vergroten. Zo’n extra laag zorgt dat je minder last hebt van de spiegeling door zonlicht.

Gele vlekken

Maar juist bij het scherm liep de iPhone 4 tegen z’n eerste ‘schandaaltje’ aan. Sommige toestellen waren zo kort voor de lancering gefabriceerd, dat de lijm nog niet goed was verdampt. Gebruikers klaagden over gele vlekken op het scherm, die na verloop van tijd vanzelf verdwijnen. Maar het maakte blijkbaar zo’n indruk dat de Nederlandstalige Wikipedia-pagina over de iPhone 4 er een flink stuk tekst aan besteedt. Gelukkig vertellen ze erbij, dat de vlekken na een paar dagen alweer waren verdwenen.

De eerste Retina-schermen

Apple verdubbelde de resolutie in horizontale en verticale richting, maar het formaat van 3,5 inch bleef hetzelfde. De pixeldichtheid ging van 163ppi naar 326ppi en dat was te zien: afbeeldingen zagen er inderdaad uit alsof ze gedrukt waren. De dichtheid was zodanig dat je bij normale kijkafstand geen losse pixels meer zag. Terugkijkend zien we het misschien niet meer als echte innovatie, maar dat was het wel. Apple had een Retina-scherm geïntroduceerd, de concurrentie koos destijds vooral voor groot-groter-grootst. Drie jaar later begonnen consumenten alsnog te morren: zo’n superscherp scherm is mooi, maar daar ziet de buurman niets van. Ze wilden net als hun Samsung-gebruikende vrienden ook met een grote pannenkoek aan hun oor lopen.

Er zaten in de iPhone 4 nog meer vernieuwingen, zoals de overstap naar microSIM. Ook zat er voor het eerst een frontcamera met VGA-resolutie in, noodzakelijk voor FaceTime. Wi-Fi werkte nog alleen via de 2,4GHz-band. De A4-chip had een kloksnelheid van 800MHz en je kon kiezen uit 16GB of 32GB opslag. Apple voegde dubbele microfoons toe voor ruisonderdrukking en er kwam een gyroscoop in de iPhone om beter bewegingen zoals rotatie te kunnen meten. Dit leverde verbeteringen op voor gamers. De camera aan de achterkant leverde 5 megapixel foto’s.

Een bekend gezicht bij de iPhone 4: kapot glas. Gelukkig splinterde het nauwelijks en kon je het toestel dankzij de extra glaslaag blijven gebruiken.

iPhone 4 in een bar

Eigenlijk kun je wel zeggen dat na de iPhone 4 het geruchtencircuit rondom Apple big business werd. Het is de tijd dat de mainstream media zich vol overgave op Apple en op de persoon Steve Jobs gingen storten. Apple betekende eyeballs. Het was dan ook kenmerkend dat provider T-Mobile in juli 2010 de introductie van de iPhone 4 inluidde met een slag op de gong van de Amsterdamse effectenbeurs (zie foto).

De massale interesse van de media wel te begrijpen: niet alleen vanuit commercieel oogpunt, maar ook omdat er zoveel over te vertellen was: Apple zat met een ernstig zieke topman, die zijn greep op het bedrijf leek te verliezen. Het traditioneel geheimzinnige bedrijf Apple liet zelf bedrijfsgeheimen slingeren toen een medewerker een prototype van de iPhone 4 liet liggen in een bar in Redwood City. Toen de foto’s van het prototype online verschenen was dat het grootste lek in de geschiedenis van Apple. Gizmodo had het toestel via-via gekocht en moest bloeden: ze werden de daaropvolgende jaren verbannen van Apple-evenementen en Apple nam wraak door het huis van een Gizmodo-medewerker te laten doorzoeken, waarbij computers en andere persoonlijke bezittingen in beslag werden genomen.

Antennagate

Steve Jobs beleefde een van zijn meest pijnlijke momenten door antennagate. Jobs kwam terug van zijn vakantie op Hawaii om de media toe te spreken over het feit dat gesprekken wegvielen als je de iPhone op een bepaalde manier vasthield.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=JStD52zx1dE

Apple’s nieuwe design met externe antenne was revolutionair, maar bleek ook problemen op te leveren bij een zwak signaal. Legde je je vinger op de snijlijn linksonder, dan viel het signaal weg. Het probleem bestond echt. En ook al was het op te lossen door je vinger niet op de kwetsbare plek te leggen, het leverde voor Apple behoorlijk wat hoofdbrekens op. Het was Gizmodo – hoe kan het ook anders – dat antennagate op de kaart zette.

Jobs probeerde te bewijzen dat elke mobiele telefoon er last van had, als je het toestel op een bepaalde manier vasthield. Die bewering klopte, maar het publiek en de media lieten zich niet overtuigen: zij wilden een oplossing. De iPhone 4 was de beste en duurste telefoon die je kon krijgen en Apple was het meest perfectionistische bedrijf op aarde. Bij dit toestel mocht zo’n simpel probleem zich niet voordoen.

Apple beloofde op 16 juli iedereen een bumpercase, een soort schermrand die moest voorkomen dat je de metalen rand op het ‘gevaarlijke’ punt zou aanraken. Ook gaf Apple rondleidingen in het miljoenen kostende testcentrum, waar ze de toestellen aan extreme tests onderwerpen.

Eerder die maand probeerde Apple de zaak te redden met een open brief, waarin ze schreven dat de formule om het aantal streepjes mobiele bereik te vertonen, niet klopte. De formule zou 2 streepjes te veel laten zien. Ook dat maakte weinig indruk op de gebruikers, al hield de affaire ons en vele iCulture-lezers die zomer lekker bezig: nog nooit installeerden we zoveel tools en apps om het mobiele bereik op allerlei plekken te meten. Apple bracht een update uit, die nauwkeuriger het aantal streepjes zou moeten weergeven.

Uiteindelijk veranderde Apple het design van de antenneband, zodat je niet meer de ‘dodelijke’ greep kon toepassen. Ondanks al het gemor over de antenne bleef Apple bij de iPhone 4s, 5 en 5s vasthouden aan het vlakke design met de antenneband rondom.

Om te eindigen met een positieve noot: een van de meest hartverwarmende verhalen uit die tijd heeft te maken met een ‘dansende’ Steve Jobs. Op het moment dat Steve Jobs het podium op kwam voor de persconferentie omtrent antennagate is te zien dat hij wat dansende bewegingen maakte. Het is te danken aan Jonathan Mann, die dankzij een liedje Jobs toch weer een sprankje optimisme wist te geven.

Bekijk ook

Hoe een simpel liedje Steve Jobs aan het dansen kreeg

Maker van het populaire filmpje over het antenneprobleem van de iPhone 4 vertelt drie jaar later hoe Steve Jobs voorafgaand aan de persconferentie op zíjn nummer danste.

Nog meer Apple-historie
Eerder in deze serie verschenen: